Autor: lek. wet. Maja Ingarden

Hiperestrogenizacja (nadmiar estrogenów)

Tchórzofretki są bardzo wrażliwe na nadmiar estrogenów - dotyczy to zarówno estrogenów produkowanych przez organizm samicy w czasie rui (estrogeny endogenne), jak i stosowanych w celach leczniczych (estrogeny egzogenne).

Estrogeny mają działanie toksyczne na szpik kostny!

Patogeneza:

U samic tchórzofretek występuje owulacja prowokowana, tzn. jajeczkowanie jest "wywołane" aktem kopulacji. Jeżeli nie dojdzie do pokrycia, fretka może pozostać w rui przez dłuższy czas (nawet kilka miesięcy), ciągle produkując duże ilości estrogenów. Estrogeny zaś mają toksyczne działanie na szpik kostny - powodują zmniejszenie produkcji krwinek czerwonych, białych i płytek krwi.

Objawy:


Zwiększony poziom estrogenów i związane z tym zaburzenia ze strony szpiku kostnego powodują obniżenie odporności, a co za tym idzie zwiększona podatność na różne infekcje, zaburzenia krzepnięcia, które mogą prowadzić do wylewów krwawych i krwotoków, oraz widoczne, przedłużające się objawy rui.

Objawy kliniczne fretek z zaawansowaną hiperestrogenizacją obejmują obrzęk sromu, wyciek z dróg rodnych, depresję, brak apetytu, osłabienie, bladość błon śluzowych, zaburzenia rytmu serca, wybroczyny i wylewy krwawe pod skórą i na błonach śluzowych, wymioty z krwią oraz obustronne symetryczne przerzedzenie włosa i wyłysienia na tylnych łapkach i po bokach ciała. Możliwe są objawy objawy nerwowe. U niektórych fretek może dojść do zbierania się w macicy płynu i do ropomacicza. -> http://freciochy.pun.pl/viewtopic.php?id=242

UWAGA! Każda tchórzofretka, u której ruja trwa dłużej niż 1 miesiąc, jest zagrożona hiperestrogenizacją.

Rozpoznanie:

    * Objawy kliniczne - przedłużająca się ruja, powiększenie sromu, zaburzenia krzepnięcia, symetryczne wyłysienia, nawracające infekcje.
    * W badaniu morfologicznym krwi - obniżenie poziomu krwinek czerwonych (anemia), białych (leukopenia) oraz płytek krwi (trombocytopenia).
    * Badanie cytologiczne wypłuczyn z dróg rodnych - wysoki odsetek komórek powierzchownych (>90%), przy przedłużającej się rui widoczne są bakterie, neutrofile i niewielka ilość erytrocytów.


Leczenie:


Wyciszenie rui --> http://freciochy.pun.pl/viewtopic.php?id=283

Głównym celem leczenia jest obniżenie poziomu estrogenów we krwi. Dodatkowo do momentu, kiedy szpik kostny podejmie normalną pracę, konieczne jest leczenie podtrzymujące.

   1. Obniżenie poziomu estrogenów.
      Najskuteczniejszą metodą obniżenia poziomu estrogenów jest sterylizacja, jednak ze względu na uszkodzenie szpiku kostnego nie zawsze jest możliwy zabieg operacyjny. W takiej sytuacji wywołuje się owulację przy pomocy hormonów płciowych (hCG lub GnRH). Zabieg jest możliwy, jeżeli wyniki krwi wrócą do normy.
      Jeżeli objawy "zatrucia" estrogenami występują u samicy sterylizowanej, należy podejrzewać przetrwały jajnik (pozostawiony po zabiegu fragment jajnika, który podejmuje normalną funkcję i może być źródłem estrogenów) lub guz kory nadnerczy. W takiej sytuacji podaje się hormony wywołujące owulację, a jeżeli objawy rui nie wycofają się, wskazana jest laparotomia diagnostyczna w celu potwierdzenia ewentualnych zmian nowotworowych.
   2. Leczenie podtrzymujące.
      U chorych fretek podaje się płyny (w kroplówce), żelazo, witaminy z grupy B, oraz antybiotyki (w celu zapobiegania wtórnym infekcjom). Ważne jest, aby ograniczyć możliwość skaleczeń, ze względu na ryzyko krwawień. W przypadku krwotoku lub znacznego obniżenia wskaźników hematologicznych wskazana jest transfuzja krwi.

Rokowanie:

    * Rokowanie zależy od stopnia uszkodzenia szpiku i wyników krwi. Ht > 25% - rokowanie dobre
    * Ht 15-25 % - rokowanie ostrożne
    * Ht < 15% - rokowanie niepomyślne

Zapobieganie:

STERYLIZACJA WSZYSTKICH SAMIC NIE PRZEZNACZONYCH DO ROZRODU!